Πέμπτη 22 Ιουλίου 2010

Θύμα εγκατάλειψης και αδιαφορίας ο κήπος της Εθνικής Βιβλιοθήκης

Του Δημητρη Pηγοπουλου

Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε ότι η Εθνική Βιβλιοθήκη αντιμετωπίζει σοβαρό στεγαστικό πρόβλημα. Οι χώροι της ιστορικής έδρας στην οδό Πανεπιστημίου θεωρούνται ανεπαρκείς για το έργο ενός σύγχρονου ιδρύματος και το ζήτημα πιθανότατα να ήταν ακόμα ανοικτό αν δεν είχε προκύψει η δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου για την κατασκευή των νέων της εγκαταστάσεων (όπως και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής) στο Πολιτιστικό και Εκπαιδευτικό Πάρκο που θα κατασκευαστεί στην έκταση του παλιού Ιπποδρόμου.

Φαίνεται, όμως, ότι η προβληματική κατάσταση δεν περιορίζεται στο εσωτερικό της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Παραδόξως το περισσότερο εκτεθειμένο στην κοινή θέα τμήμα του συγκροτήματος είναι αυτό που δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για την εικόνα ενός κορυφαίου πνευματικού ιδρύματος της χώρας. Μια σύντομη βόλτα στον μικρό κήπο της Εθνικής Βιβλιοθήκης, που αναπτύσσεται πίσω από το κτίριο του Θεόφιλου Χάνσεν, εντυπωσιάζει ακόμα κι εμάς τους Αθηναίους που όσο και να ’ναι είμαστε μαθημένοι σε μικρές ή μεγάλες εστίες εγκατάλειψης και αδιαφορίας. Στην προκειμένη περίπτωση η έκπληξη έχει να κάνει με το γεγονός ότι μιλάμε για έναν ισχυρό πυλώνα του κορυφαίου αρχιτεκτονικού συνόλου της νεοκλασικής Αθήνας (την Αθηναϊκή Τριλογία) στην καρδιά της πρωτεύουσας. Είχε κανείς την εντύπωση ότι τα πολλά και σημαντικά προβλήματα των λιγοστών δημοσίων κτιρίων με ιστορικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον προέρχονται συνήθως από εξωτερικούς εισβολείς (γκράφιτι, παρεμπόριο κ. ά). Αυτή τη φορά το αντι-παράδειγμα της Εθνικής Βιβλιοθήκης μάς δίνει την πληροφορία ότι ο εχθρός μπορεί να είναι ο ίδιος μας ο (κακός) εαυτός.


Το αυτοσχέδιο πάρκινγκ με τα αυτοκίνητα κάτω από την πολύτιμη αυτήν την εποχή σκιά που προσφέρουν οι θαλεροί φοίνικες και τα πεύκα είναι το λιγότερο σε αυτήν τη λιλιπούτεια «αυλή των θαυμάτων». Καταμεσής των δέντρων ένα μικρό σπιτάκι σκύλου δίνει τον τόνο. Τον ίδιο τον σκύλο τον βρήκαμε αραγμένο για τα καλά σε μια μικρή εσοχή δίπλα στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις όπου αναπτύσσεται ο «χώρος καθαριότητας» της Εθνικής Βιβλιοθήκης. Σκούπες, πολλές σκούπες, φαράσια, μαζί με τον κουβά που προορίζεται για το ξεδίψασμα του συμπαθούς τετράποδου. Για να ολοκληρώσουμε την εικόνα, σημειώστε δύο ακόμα «λεπτομέρειες». Τα υπαίθρια φωτιστικά που τοποθετήθηκαν σε καλύτερους καιρούς για να φωταγωγήσουν το ρομαντικό κηπάριο σχεδόν δεν φαίνονται σήμερα. Είναι σαν να τα έχετε βουτήξει σε ένα δοχείο γεμάτο κουτσουλιές. Επίσης, η μικρή ζημιά που προκλήθηκε στην τοιχοποιία ύστερα από πυρκαγιά κατά τη διάρκεια των γεγονότων του 2008 χάσκει ακόμα...

Ιστορικό

Το μέγαρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης οικοδομήθηκε χάρη σε δωρεές των ομογενών επιχειρηματιών αδελφών Παναγή, Μαρίνου και Ανδρέα Βαλλιάνου, βάσει σχεδίων του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν (1813 - 1891). Η (επονομαζόμενη και «Βαλλιάνειος») Βιβλιοθήκη θεμελιώθηκε τελικώς το 1887 και ολοκληρώθηκε μόλις το 1902. Η σύνθεση του κτιρίου ακολουθεί τον δωρικό ρυθμό, συνδυαζόμενο με αναγεννησιακού ύφους κλίμακες (που προκάλεσαν αρκετές συζητήσεις) και είναι κατασκευασμένο με πεντελικό μάρμαρο εδραζόμενο σε πειραϊκή πέτρα (όπως και η προηγηθείσα Ακαδημία), ενώ στην πρόσοψη τοποθετήθηκε ο ανδριάντας του Παναγή Βαλλιάνου και στον πρόδομο εκείνοι των αδελφών του, έργα του γλύπτη Γεωργίου Μπονάνου.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22/7/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου